กลุ่มดาวจักรราศี
กลุ่มดาวนี้มีประโยชน์เพื่อหาทิศ และนอกจากนี้ยังมีประโยชน์ในด้านการหาดาวเคราะห์อีกด้วย กลุ่มดาวจักรราศีจะอยู่บนเส้นสุริยวิถี มีอยู่ 12 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มดาวมีน (ปลา) เมษ (แกะ) พฤษภา (วัว) มิถุน (คนคู่) กรกฎ (ปู) สิงห์ (สิงโต) กันย์ (หญิงพรหมจารีย์) ตุล (คันชั่ง) พฤศจิก (แมงป่อง) ธนู (คนยิงธนู) มกร (แพะทะเล) และกุมภ์ (คนแบกหม้อน้ำ)เนื่องจากโลกโคจรไปรอบดวงอาทิตย์ ดังนั้น ผู้สังเกตบนโลกจะเห็นราวกับว่า ดวงอาทิตย์โคจรรอบโลก โดยเคลื่อนที่ไปตามแนวสุริยะวิถี (Eclipse) ครบ 1 รอบใน 1 ปี กลุ่มดาวต่างๆที่ดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ผ่าน เราเรียกว่า "กลุ่มดาวจักรราศี" (Zodiac)
จริงๆแล้ว กลุ่มดาวดังกล่าวไม่ได้อยู่บนแนวสุริยวิถีพอดี แต่จะอยู่ในช่วงแถบกว้างประมาณ 18 อาศา ผ่านแนวสุริยวิถี โดยมี 12 กลุ่มดาว แต่ละกลุ่มดาวห่างกัน ประมาณ 30 องศา
รูปภาพกลุ่มดาวจักรราศี
โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์จากทิศตะวันตกไปทิศตะวันออก คนที่อาศัยบนโลกจึงเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏเคลื่อนที่ผ่านกลุ่มดาวจักร-ราศีจากตะวันตกไปตะวันออกได้เป็นระยะทางเชิงมุมประมาณ 1 องศาใน 1 วัน ดังนั้นในระยะเวลาประมาณ 1 เดือนจะสังเกตเห็นว่า ดวงอาทิตย์เคลื่อนที่ผ่านกลุ่มดาวจักรราศี 1 กลุ่ม
กลุ่มดาวจักรราศีเป็นกลุ่มดาวฤกษ์จำนวน 12 กลุ่มดังนี้
1. กลุ่มดาวมีน (ปลา : pisces) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ในตอนเช้าประมาณ 06.00 น. ในเดือนมีนาคม กลุ่มดาวนี้จินตนาการว่ามีรูปร่างคล้ายปลา 2 ตัว ประกอบด้วยดาวฤกษ์ประมาณ 15 ดวง เราจะเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏผ่านกลุ่มดาวนี้ระหว่างวันที่ 12 มีนาคม-18 เมษายน
2. กลุ่มดาวเมษ (แกะ : aries) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ในตอนเช้าช่วงเดือนเมษายน กลุ่มดาวนี้อยู่ถัดจากกลุ่มดาวปลาไปทางทิศตะวันออก เราจะเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏผ่านกลุ่มดาวนี้ระหว่างวันที่ 19 เมษายน-13 พฤษ-ภาคม ประกอบด้วยดาวฤกษ์อย่างน้อยจำนวน 4 ดวง
5. กลุ่มดาวกรกฏ (ปู : cancer) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ในตอนเช้าช่วงเดือนกรกฎาคม อยู่ถัดจากกลุ่มดาวคนคู่ไปทางทิศตะวันออก เราจะเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏผ่านระหว่างวันที่ 21 กรกฎาคม-9 สิงหาคม ประกอบด้วยดาวฤกษ์ประมาณ 5 ดวง
6. กลุ่มดาวสิงห์ (สิงโต : leo) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ในตอนเช้าช่วงเดือนสิงหาคม ประกอบด้วยดาวฤกษ์อย่างน้อย 9 ดวง ดาวที่สว่างที่สุดคือดาวหัวใจสิงห์ จะเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏผ่านกลุ่มดาวนี้ระหว่างวันที่ 10 สิงหาคม-15 กันยายน กลุ่มดาวสิงห์จะขึ้นทางทิศตะวัน-ออกเฉียงเหนือไปทางเหนือเล็กน้อย ทุกคืนวันเพ็ญ 15 ค่ำเดือน 3 ดวงจันทร์จะปรากฏเต็มดวงบริเวณหัวใจสิงโตทุกปี จึงเรียกว่า นักขัตฤกษ์
7. กลุ่มดาวกันย์ (หญิงพรหมจารีย์ : virgo) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ตอนเช้าช่วงเดือนกันยายน ประกอบด้วยดาวฤกษ์ประมาณ 11
9. กลุ่มดาวพฤศจิก (แมงป่อง : scorpio) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ในตอนเช้าของเดือนพฤศจิกายน เป็นกลุ่มดาวที่มีดาวฤกษ์เรียงตัวกันอย่างน้อย 15 ดวง จะปรากฏทางทิศตะวันออกเฉียงใต้โดยเอาหัวขึ้นก่อน เมื่อขึ้นสูงสุดจะอยู่ทางทิศใต้ และตกทางทิศตะวันตกเฉียงใต้โดยเอาหัวและข้างลงก่อน จะเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏผ่านกลุ่มดาวนี้ระหว่างวันที่ 23 พฤศจิกายน- 17 ธันวาคม
10. กลุ่มดาวธนู (คนยิงธนู : sagittarius) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ในตอนเช้าช่วงเดือนธันวาคม ประกอบด้วยดาวฤกษ์เรียงตัวอย่างน้อย 8 ดวง เมื่อขึ้นไปสูงสุดจะอยู่เหนือขอบฟ้าเป็นมุมเงย 45 องศา คนไทยจินตนาการว่าเหมือนกาต้มน้ำ จะเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏผ่านกลุ่มดาวนี้ระหว่างวันที่ 18 ธันวาคม-18 มกราคม
11. กลุ่มดาวมกร (แพะทะเล : capricornus) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ในตอนเช้าช่วงเดือนมกราคม ประกอบด้วยดาวฤกษ์อย่างน้อย 9 ดวง จะเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏผ่านกลุ่มดาวนี้ระหว่างวันที่ 19 มกราคม-15 กุมภาพันธ์
12. กลุ่มดาวกุมภ์ (คนแบกหม้อน้ำ : aquarius) กลุ่มดาวนี้ขึ้นพร้อมๆ กับดวงอาทิตย์ในตอนเช้าช่วงเดือนกุมภาพันธ์ ประกอบด้วยดาวฤกษ์แสงริบหรี่อย่างน้อย 13 ดวง จะเห็นดวงอาทิตย์ปรากฏผ่านกลุ่มดาวนี้ระหว่างวันที่ 16 กุมภาพันธ์-11 มีนาคม
